Ik kan het niet geloven. Ik kan het simpelweg niet geloven. Het past niet in mijn hoofd en al helemaal niet in mijn hart, maar vandaag dringt de waarheid toch tot me door. We leven al een jaar zonder haar. Een jaar. Al twaalf hele maanden proberen we ons leven vorm te geven zonder haar. Er zijn al 365 dagen verstreken waar zij niet bij was. Vandaag is een verdrietige dag. Vandaag is het een jaar geleden dat het leven langzaam uit ons prachtige meisje weggleed.
zondag 13 januari 2019
zaterdag 5 januari 2019
Twee zieke vogeltjes en een klein kuiken
Het is kerstochtend. Ik doe mijn ogen open en voel direct dat er iets niet klopt. Mijn hele lichaam doet pijn, ik heb het koud en warm tegelijk en mijn keel voelt als schuurpapier. De griep fluistert in mijn oor dat ze kerst mee komt vieren. Hier, pontificaal midden in ons bed. Ik probeer er nog wat tegenin te brengen, maar ze is onverbiddelijk. Naast mij blijkt ze ook mijn man van zijn stuk te hebben gebracht. Nou... Kerstochtend voorzichtig opstarten in bed dan maar. We lachen erom. Nu nog wel. Maar diezelfde avond laat de griep zich van haar lelijkste kant zien. Als twee hele zieke vogeltjes liggen we te rillen in ons bed. Dat betekent niet veel goeds voor de volgende kerstdag, deze twee zieke vogeltjes kunnen op deze manier niet langer voor hun kleine kuiken zorgen.
Tweede kerstdag wordt ons kleine kuiken daarom opgehaald, hij gaat uit logeren. Hij vindt het prima. Wij slapen. En slapen. En slapen. En dan, na een dag of twee gloort er weer wat hoop. Het klaart wat op in ons hoofd en de griep lijkt zich voorzichtig wat terug te trekken. Toch voel ik me nog weinig beter. Ik wil niks. Ik hoef niks. Als een dood vogeltje zit ik in de hoek van de bank. Tot ik eindelijk doorheb wat er aan de hand is. Ik mis mijn kleine mannetje. Ik mis hem zo verschrikkelijk. Ik heb last van een soort omgekeerde heimwee. Ik zal nog één dag moeten wachten, nog één dag mijn lichaam de tijd moeten geven om te herstellen, maar het missen valt me zwaar.
Nu ik aan de beterende hand ben, merk ik hoeveel het met me doet, zijn afwezigheid. Voor het eerst realiseer ik me hoever de tentakels van het verlies van Aimée reiken. Ik leef elke dag met gemis. Elke dag doet het zeer, elke dag worstel ik om dat gevoel van gemis te integreren in ons dagelijkse leven. En elke dag is Julian er als balsem op de ziel. Nu is er niemand. Nu zijn mijn armen leeg. Echt leeg. Ik voel me nog incompleter dan op al die andere dagen. Ik weet dat ik nog maar één dag hoef te wachten. Één dag kiezen op elkaar en dan komt hij weer thuis. Ik weet dat het helemaal niet nodig is om hem zo te missen, hij leeft, hij is er gewoon en hij komt morgen terug; maar de pijn van het definitieve missen van Aimée loopt volledig door in het missen van Julian.
Die avond kan ik de slaap niet vatten. Het donker haalt al mijn angsten en onzekerheden naar boven. Mijn hoofd kookt langzaam over. Wat als er nu iets met mijn kleine mannetje gebeurd? Wat als blijkt dat ik hem die tweede kerstdag 's ochtends voor het laatst geknuffeld heb? Weet ik dan nog wel goed genoeg hoe het voelde? Had ik hem niet nog iets harder tegen me aan moeten drukken? Had ik niet nog iets vaker moeten vertellen hoeveel ik van hem houd? Verstandelijk weet ik het wel, maar de angst giert door mijn lijf. Dit is wat het overlijden van Aimée met me doet, er is een soort overdrive in mijn bewustzijn ontstaan, ik ben me er te bewust van geworden dat iedere dag zomaar de laatste kan zijn. Iedere knuffel kan de laatste knuffel zijn, iedere kus de laatste kus, iedere mopper de laatste mopper. Ik ben in paniek. Wat als er straks iets met mijn kind gebeurd en ik ben er niet bij? Wat als hij overlijdt en ik ben er niet om hem vast te houden? Voor veel moeders misschien een rare vraag, maar bijna een jaar geleden hield ik mijn kindje vast, terwijl het leven langzaam afscheid van haar nam. Zie hier hoever de tentakels van dat verdriet reiken, nog steeds drukt de angst van tijd tot tijd mijn keel dicht en vertelt me dat we op een dag misschien wel volledig met lege handen staan...
Eindelijk. Eindelijk wordt het weer licht, komt er een einde aan een lange nacht. Vandaag komt mijn kleine mannetje thuis. Vandaag komt deze beproeving van mijn moederhart ten einde. Als de jongeman eenmaal thuis bij me op schoot kruipt, druk ik mijn neus in zijn haar. Ik snuif zijn geur op. Ik voel hoe zijn haren langs mijn wang glijden. Ik houd hem even heel stevig vast, ook al is hij daar wat minder van gediend.
Die avond leggen we hem op bed. Wat ben ik toch blij dat hij weer thuis is. Zoals altijd heeft hij wat moeite met omschakelen, nu hij weer in zijn vertrouwde omgeving is. Hij wil niet gaan liggen. Rustig vertellen we hem dat als hij gaat liggen, we nog even bij hem blijven zitten om te kletsen. Hij kruipt onder de dekens, duim in de mond, beer stevig tegen zich aangeklemd. Samen kletsen we nog wat. "Wil je nog een liedje zingen?" "Nee" klinkt het kordaat. Hij moet duidelijk nog even acclimatiseren. We genieten samen van wat kostbare minuten. Papa geeft de kleine man nog een kus en gaat naar beneden. Ik zalf hem nog even in en hurk daarna weer naast hem neer. "Mama?" "Ja jongen, wat is er?" "Liedje zingen." Natuurlijk lieverd. Welk liedje?" "Opa bakkebaard." Zijn kleine lijfje nestelt zich tegen me aan. Wat heb ik hem afschuwelijk gemist. Ik zing Opa Bakkebaard. Halverwege onderdruk ik een snik. Mijn lieve hemel, wat kun je je kind toch missen. Als het liedje afgelopen is, vraag ik of hij nog een kus wil. "Nee." Hij is even stil, duwt me dan zachtjes opzij en zegt "Naar beneden, naar papa toe." Ik grinnik, ik word hier ordinair weggestuurd. Ik plant nog een kus op zijn voorhoofd. "Slaap lekker jongen, mama is blij dat je weer thuis bent." "Ja." Hij ook dus.
Ik sluit het traphekje achter me. Als ik naar beneden loop, roep ik -net als altijd- ten afscheid nog even naar boven. "Welterusten lieve Julian!" Ik hoef niet lang te wachten op het antwoord. "Welterusten lieve mama." Mijn hart breekt en smelt. Hij is thuis. Waar hij hoort. En voorlopig blijft hij, want mama is pas compleet als hij er is.
Tweede kerstdag wordt ons kleine kuiken daarom opgehaald, hij gaat uit logeren. Hij vindt het prima. Wij slapen. En slapen. En slapen. En dan, na een dag of twee gloort er weer wat hoop. Het klaart wat op in ons hoofd en de griep lijkt zich voorzichtig wat terug te trekken. Toch voel ik me nog weinig beter. Ik wil niks. Ik hoef niks. Als een dood vogeltje zit ik in de hoek van de bank. Tot ik eindelijk doorheb wat er aan de hand is. Ik mis mijn kleine mannetje. Ik mis hem zo verschrikkelijk. Ik heb last van een soort omgekeerde heimwee. Ik zal nog één dag moeten wachten, nog één dag mijn lichaam de tijd moeten geven om te herstellen, maar het missen valt me zwaar.
Nu ik aan de beterende hand ben, merk ik hoeveel het met me doet, zijn afwezigheid. Voor het eerst realiseer ik me hoever de tentakels van het verlies van Aimée reiken. Ik leef elke dag met gemis. Elke dag doet het zeer, elke dag worstel ik om dat gevoel van gemis te integreren in ons dagelijkse leven. En elke dag is Julian er als balsem op de ziel. Nu is er niemand. Nu zijn mijn armen leeg. Echt leeg. Ik voel me nog incompleter dan op al die andere dagen. Ik weet dat ik nog maar één dag hoef te wachten. Één dag kiezen op elkaar en dan komt hij weer thuis. Ik weet dat het helemaal niet nodig is om hem zo te missen, hij leeft, hij is er gewoon en hij komt morgen terug; maar de pijn van het definitieve missen van Aimée loopt volledig door in het missen van Julian.
Die avond kan ik de slaap niet vatten. Het donker haalt al mijn angsten en onzekerheden naar boven. Mijn hoofd kookt langzaam over. Wat als er nu iets met mijn kleine mannetje gebeurd? Wat als blijkt dat ik hem die tweede kerstdag 's ochtends voor het laatst geknuffeld heb? Weet ik dan nog wel goed genoeg hoe het voelde? Had ik hem niet nog iets harder tegen me aan moeten drukken? Had ik niet nog iets vaker moeten vertellen hoeveel ik van hem houd? Verstandelijk weet ik het wel, maar de angst giert door mijn lijf. Dit is wat het overlijden van Aimée met me doet, er is een soort overdrive in mijn bewustzijn ontstaan, ik ben me er te bewust van geworden dat iedere dag zomaar de laatste kan zijn. Iedere knuffel kan de laatste knuffel zijn, iedere kus de laatste kus, iedere mopper de laatste mopper. Ik ben in paniek. Wat als er straks iets met mijn kind gebeurd en ik ben er niet bij? Wat als hij overlijdt en ik ben er niet om hem vast te houden? Voor veel moeders misschien een rare vraag, maar bijna een jaar geleden hield ik mijn kindje vast, terwijl het leven langzaam afscheid van haar nam. Zie hier hoever de tentakels van dat verdriet reiken, nog steeds drukt de angst van tijd tot tijd mijn keel dicht en vertelt me dat we op een dag misschien wel volledig met lege handen staan...
Eindelijk. Eindelijk wordt het weer licht, komt er een einde aan een lange nacht. Vandaag komt mijn kleine mannetje thuis. Vandaag komt deze beproeving van mijn moederhart ten einde. Als de jongeman eenmaal thuis bij me op schoot kruipt, druk ik mijn neus in zijn haar. Ik snuif zijn geur op. Ik voel hoe zijn haren langs mijn wang glijden. Ik houd hem even heel stevig vast, ook al is hij daar wat minder van gediend.
Die avond leggen we hem op bed. Wat ben ik toch blij dat hij weer thuis is. Zoals altijd heeft hij wat moeite met omschakelen, nu hij weer in zijn vertrouwde omgeving is. Hij wil niet gaan liggen. Rustig vertellen we hem dat als hij gaat liggen, we nog even bij hem blijven zitten om te kletsen. Hij kruipt onder de dekens, duim in de mond, beer stevig tegen zich aangeklemd. Samen kletsen we nog wat. "Wil je nog een liedje zingen?" "Nee" klinkt het kordaat. Hij moet duidelijk nog even acclimatiseren. We genieten samen van wat kostbare minuten. Papa geeft de kleine man nog een kus en gaat naar beneden. Ik zalf hem nog even in en hurk daarna weer naast hem neer. "Mama?" "Ja jongen, wat is er?" "Liedje zingen." Natuurlijk lieverd. Welk liedje?" "Opa bakkebaard." Zijn kleine lijfje nestelt zich tegen me aan. Wat heb ik hem afschuwelijk gemist. Ik zing Opa Bakkebaard. Halverwege onderdruk ik een snik. Mijn lieve hemel, wat kun je je kind toch missen. Als het liedje afgelopen is, vraag ik of hij nog een kus wil. "Nee." Hij is even stil, duwt me dan zachtjes opzij en zegt "Naar beneden, naar papa toe." Ik grinnik, ik word hier ordinair weggestuurd. Ik plant nog een kus op zijn voorhoofd. "Slaap lekker jongen, mama is blij dat je weer thuis bent." "Ja." Hij ook dus.
Ik sluit het traphekje achter me. Als ik naar beneden loop, roep ik -net als altijd- ten afscheid nog even naar boven. "Welterusten lieve Julian!" Ik hoef niet lang te wachten op het antwoord. "Welterusten lieve mama." Mijn hart breekt en smelt. Hij is thuis. Waar hij hoort. En voorlopig blijft hij, want mama is pas compleet als hij er is.
maandag 24 december 2018
Kerst: niet omdat het moet, maar omdat het kan
Een jaar geleden zat ik naast haar bedje.
Kerstavond 2017, ik heb zojuist gediagnosticeerd dat de buitenwereld lijdt aan een ernstige vorm van kerststress. Ik zit daar, naast mijn meisje, en pak ieder moment samen met haar. Een klein, ingekort fragment uit mijn boek:
"Ik kijk in het wiegje en zie ons meisje, vernoemd naar de liefde. Zij is de komende dagen ons kerstkindje. Ze leert ons leven bij de dag. Ze leert ons prioriteiten stellen. Ze leert ons onvoorwaardelijke en oprechte liefde. Liefde die je de kracht geeft om uit te stijgen boven jezelf en je de kracht geeft om te kiezen voor de ander. Zij is deze dagen onze kerst. Ik zou met liefde de ramen van het ziekenhuis opengooien, en roepen naar al die mensen die zich, bevangen door de kerststress, voortbewegen. Ik zou willen roepen ‘Maak er wat moois van met elkaar deze dagen. Focus op wat écht belangrijk is. Geniet van elkaar en de mooie momenten die er zijn. Vier de liefde nu het kan. Stress vanwege kerst is zo zinloos. Wees gelukkig en deel het met een ander die ook een beetje geluk en liefde kan gebruiken. Dan heeft iedereen een fijne kerst.’ Ik knuffel mijn meisje en leg haar kerstsokjes klaar. Morgen viert ze haar eerste kerst."
Ze vierde haar eerste kerst. Het bleek direct haar laatste kerst. We staan aan de vooravond van nieuwe kerstdagen. Een jaar voorbij, mijn hart kan en wil het nog steeds niet geloven. Om me heen zie ik opnieuw kerststress. Ik zie mensen die eindeloos veel móeten. Het mooiste gerecht op tafel toveren, de lekkerste wijn uitkiezen, vandaag met de ene familie, morgen met de andere familie; niet omdat het leuk is, niet omdat het gezellig is, maar omdat het zo hoort, omdat het verwacht wordt, omdat ze zich verplicht voelen. 'Maar ik kan toch niet zomaar zeggen dat ik niet bij mijn familie kom? Dat wordt echt ruzie hoor.' Ziedaar het probleem. Een aap uit een mouw. Een samenzijn om ruzie te voorkomen. Kerstiger dan dit kan het niet worden.
Ik denk terug aan die kerst van vorig jaar. 's Morgens papa naar het ziekenhuis, 's middags als gezin naar het ziekenhuis en 's avonds mama weer naar het ziekenhuis. Tussendoor aten we een zeer inspirerende kerstmaaltijd: macaroni.
Macaroni? Dat is toch wel heel zielig met de kerst? Ik hoor het je denken. Maar het was een echte kerstmaaltijd. Door vrienden en familie werden we steeds opnieuw voorzien van pannen vol eten, zodat we niet zelf hoefden te koken, even geen boodschappen hoefden te doen. Een maaltijd die ons rust gaf, een maaltijd die voortkwam uit een goed hart, een maaltijd omdat zij wilden omzien naar een ander. Door die pan met eten staken ze ons een helpende hand toe. Daarmee veranderde die pan macaroni in een inspirerende kerstmaaltijd. Die ene pan macaroni stond symbool voor echte kerst, voor liefdevol omzien naar een ander, voor een helpende hand uitsteken als iemand anders struikelt op de weg. Prachtig vond ik het. Met smaak hebben we de macaroni verorberd. Dit bijzondere kerstdiner wordt bij ons thuis nog vaak aangehaald. Het is beter blijven hangen dan welk uitgebreid kerstdiner dan ook.
Kerst 2017 is beter blijven hangen dan iedere andere kerst. Kerst zal voor ons na die ene keer nooit meer hetzelfde zijn. Kerst zal voor altijd verbonden zijn aan die ene kerst waarop we naast ons meisje zaten. De kerst dat we ons kerstkindje nog konden knuffelen, kroelen en koesteren. De kerst dat we haar konden aanraken en vasthouden, dat we haar écht konden zien, dat we wilden weten wie zij was en wat haar bewoog. Die eerste kerst, die ook haar laatste bleek te zijn. Ons meisje heeft kerst voor altijd veranderd. Ze heeft ons leven voor altijd veranderd.
Misschien moet kerst weer wat vaker gaan over écht contact. Over aanraken en vasthouden, willen weten wie de ander is en wat de ander beweegt. Accepteren dat die ander er zit met zijn of haar gevoelens, dat die ander misschien helemaal niet zo blij is met de kerst. Laat het gaan over écht contact, zodat je geen kerstjurk aan hoeft, geen kerstdiner van zes gangen hoeft te koken en je gevoelens niet weg hoeft te stoppen onder glitter en glamour.
In reclameland was er dit jaar een opvallende speler op het toneel. De reclame van een zekere supermarkt liet zien dat je jezelf juist met kerst zo incompleet kunt voelen. Ik houd niet zo van commercie en heb ook mijn bedenkingen bij deze reclame, ieder kwartier deze reclame is wel heel veel. Maar eerlijk gezegd vond ik het deze keer een opluchting tussen al die 'perfecte kerst'reclames. Dit beeld zien we te weinig, terwijl er aan praktisch iedere kersttafel wel iemand gemist wordt. Maak de onzichtbaren weer zichtbaar. Het ideale plaatje houden we zelf hoog. Laten we wat vaker eerlijk zijn, ons kwetsbaar opstellen naar elkaar. Als we écht in gesprek raken, blijkt er achter iedere voordeur zoveel schuil te gaan. We delen het alleen te weinig.
En als écht zijn ons vertrekpunt is, dan maakt het niet uit of je in je huispak of in je glitterpak zit, dan maakt het niet uit of je er met verwarde haren en dikke wallen of perfect gekapt en strak in de make-up zit. Als écht zijn het vertrekpunt is, kun je ook in je glitterpak, mooi gekapt en strak in de make-up een prachtig feest vieren. En macaroni kun je ook in meerdere gangen serveren. Met een plukje sla en een toefje saus.
Morgen vieren we kerst. Thuis, met ons vieren. Hè? Ja, thuis, met ons vieren. Thuis is zij er altijd bij, net als in die reclame. Thuis voelt het toch net een beetje completer. Het huis ademt nog steeds haar aanwezigheid. Bij het diner zullen we een extra kaars aansteken, voor haar. En als we dan een heerlijk diner op tafel zetten, een gangetje of drie, dan zullen we terugdenken aan vorig jaar. Dan zullen we refereren aan die uren in het ziekenhuis. Dan zal ik opnieuw voelen hoe het was: zij in mijn armen, haar warme lichaam tegen mij aan, de warmte van haar adem in mijn nek. Dan zullen we haar missen, dan zullen er vast een paar tranen vloeien. Dan zullen we terugdenken aan vorig jaar, aan die allereerste en allerlaatste kerst van haar. Dan zullen we terugdenken aan ons kerstkindje. Dan zullen we terugdenken aan die pan macaroni. We zullen elkaar aankijken en zeggen 'Dat was misschien toch wel de allermooiste kerst van ons leven...'
Goede kerstdagen lieve mensen. Wees lief, vier het leven en de liefde, koester de mensen die je liefhebt en geniet van iedere seconde. Niet omdat het moet, maar omdat het kan.
Het boek Zwarte Roze Wolk - Over liefde en loslaten bestel je hier.
zondag 16 december 2018
Er klinkt geen 'lang zal ze leven'...
Lieve Aimée,
Vandaag is het precies een jaar geleden dat jij de wereld, en daarmee ons leven, ingleed. Wat een prachtige dag was dat! Je voelde zo warm en rook zo heerlijk pasgeboren. Je opende jouw grote, diepblauwe kijkers en keek verwonderd rond. Een hele nieuwe wereld, een hele nieuwe toekomst lag op jou te wachten. Je paste perfect in mijn armen, alsof je voor ons gemaakt was. Ik keek je aan en had het gevoel dat ik je al jaren kende, ook al zag ik je nu pas voor het eerst. Ik bestudeerde ieder klein detail aan jou, en ook al waren al die details nieuw, het leek alsof ik ieder stukje van jouw lijf herkende. Jij was precies het meisje dat in ons leven hoorde. In mijn armen kwam je thuis, jij, deel van ons, maar ook zo jezelf. Na jouw geboorte genoten we van iedere seconde. Ik wist dat je niet lang bij me mocht blijven, maar je deed het zo goed dat we heel veel extra minuten kregen van de verloskundige. Minuten waarin we konden doen alsof alles normaal was, alsof je zo niet naar de NICU gebracht hoefde te worden. Het werden 90 heerlijke minuten. Toen liet ik je voor de eerste keer los; jij ging met papa naar de NICU, ik zou pas later volgen.
Vandaag een jaar geleden gleed jij onze wereld binnen. Meid, wat was je mooi. Vandaag hadden we samen met jouw grote broer je kamer op moeten sluipen om voor je te zingen. "Lang zal ze leven, lang zal ze leven, lang zal ze leven in de gloria." Maar vandaag is het stil. Heel stil. Er is geen lang zal ze leven, al elf maanden niet meer. Ik had je vandaag een mooie feestjurk aan willen trekken, zo'n roze met ruches en kant, zo'n jurk waarvan ik altijd riep 'dat nooit!' Ik zou genieten van jouw prachtige koppie erboven, versierd met die grote glimlach van je. Ik had vandaag iedereen willen laten zien hoe trots ik op jou ben. Ik had willen laten zien hoe goed jij jouw eerste, pittige, levensjaar had doorstaan. Papa en ik hadden vol trots willen showen hoe goed je door de operatie was gekomen. Maar vandaag kunnen we alleen nog laten zien hoe oneindig veel liefde en trots we voor je voelen.
Vandaag een jaar geleden veranderde jij ons leven voorgoed. Dat had ik willen vieren. Ik had vandaag met jou door de kamer willen dansen. Maar mijn armen zijn leeg. Stiekem doe ik het af en toe. Dan sluit ik mijn ogen, hoop ik dat niemand het ziet en dan dans ik. In mijn eentje. Met jou onzichtbaar in mijn armen. Dan voel ik weer heel even hoe jij tegen mijn schouder ligt, warm en veilig. Dan voel ik jouw haartjes weer kriebelen onder mijn kin. En ik dans. Ik dans alsof je bij me bent.
Vandaag dans ik met lege armen en dank ik dat je in ons leven kwam. Jij blaast geen kaarsjes uit. Je hebt geen feestmuts op. Je hebt geen feestjurk aan. Je krijgt geen pop, geen boekjes, geen blokkentoren. Vandaag brengen we bloemen naar je graf. En een cadeautje, dat wel. Want dat verdien je. Ieder jaar op deze dag zullen we jou een cadeau brengen, zullen we vieren dat je bij ons kwam.
Vandaag wil jouw broer een liedje voor je zingen, omdat je jarig bent. Hij wil dat jouw foto en jouw knuffel op een stoel gaan staan, zodat hij je toe kan zingen. Papa en mama zullen meezingen, gebroken, met tranen, maar stiekem geeft jouw broer je het allermooiste cadeau: hij viert jouw leven. Wat zijn papa en mama trots op jouw broer. Hij blijft jouw naam noemen, je blijft zijn kleine zusje en vandaag viert hij jouw leven.
Vandaag een jaar geleden veranderde onze wereld. Een golf van liefde benam ons de adem. De liefde die jij gaf was oneindig groot. Daar zijn we nog stil van. Je hebt iets veranderd in deze wereld. In ons leven, maar ook in het leven van een heleboel andere mensen. Je was zo puur, zo mooi en zo bijzonder. Je was er echt. Je maakte ons zielsgelukkig. Jij hebt ons voorgoed veranderd. Door jou is er een nieuwe dimensie aan ons leven toegevoegd. Vandaag vieren we jouw geboortedag; we vieren dat jij in ons leven kwam, we zullen genieten met verdriet in ons hart.
Vandaag een jaar geleden stapte ik uit bed en diep van binnen wist ik het: dit is de dag, ze komt eraan. Vandaag word ik wakker met een olifant op mijn borst. Mijn eerste gedachte is aan jou. Er is geen verjaardag, er zijn geen slingers, er is geen feestmuts. Je bent er niet, en toch ook weer wel. Vandaag zullen we jouw leven vieren. Vandaag zullen we jouw naam noemen, Aimée, geliefde. We hadden geen betere naam voor je kunnen kiezen. Jij maakte ons leven completer. Jij paste perfect in ons gezin. Die plaats zal je voor altijd houden.
Vandaag is het een speciale dag. Vandaag vieren we de liefde, vieren we het leven van het meisje dat alles veranderde. Je zult ons hele verdere leven met ons meegaan, iedere dag, elk moment. En ieder jaar zullen we jouw geboortedag vieren, zullen we stilstaan bij de oneindige hoeveelheid liefde die jij gaf, ook al verliet je ons veel te vroeg. Wij zullen jouw kaarsje op de taart uitblazen en met onze ogen dicht wensen dat we jou op een dag terug zien.
Liefs,
mama
Vandaag is het precies een jaar geleden dat jij de wereld, en daarmee ons leven, ingleed. Wat een prachtige dag was dat! Je voelde zo warm en rook zo heerlijk pasgeboren. Je opende jouw grote, diepblauwe kijkers en keek verwonderd rond. Een hele nieuwe wereld, een hele nieuwe toekomst lag op jou te wachten. Je paste perfect in mijn armen, alsof je voor ons gemaakt was. Ik keek je aan en had het gevoel dat ik je al jaren kende, ook al zag ik je nu pas voor het eerst. Ik bestudeerde ieder klein detail aan jou, en ook al waren al die details nieuw, het leek alsof ik ieder stukje van jouw lijf herkende. Jij was precies het meisje dat in ons leven hoorde. In mijn armen kwam je thuis, jij, deel van ons, maar ook zo jezelf. Na jouw geboorte genoten we van iedere seconde. Ik wist dat je niet lang bij me mocht blijven, maar je deed het zo goed dat we heel veel extra minuten kregen van de verloskundige. Minuten waarin we konden doen alsof alles normaal was, alsof je zo niet naar de NICU gebracht hoefde te worden. Het werden 90 heerlijke minuten. Toen liet ik je voor de eerste keer los; jij ging met papa naar de NICU, ik zou pas later volgen.
 |
| Foto: Mooiste Momenten Fotografie |
Vandaag een jaar geleden veranderde jij ons leven voorgoed. Dat had ik willen vieren. Ik had vandaag met jou door de kamer willen dansen. Maar mijn armen zijn leeg. Stiekem doe ik het af en toe. Dan sluit ik mijn ogen, hoop ik dat niemand het ziet en dan dans ik. In mijn eentje. Met jou onzichtbaar in mijn armen. Dan voel ik weer heel even hoe jij tegen mijn schouder ligt, warm en veilig. Dan voel ik jouw haartjes weer kriebelen onder mijn kin. En ik dans. Ik dans alsof je bij me bent.
Vandaag dans ik met lege armen en dank ik dat je in ons leven kwam. Jij blaast geen kaarsjes uit. Je hebt geen feestmuts op. Je hebt geen feestjurk aan. Je krijgt geen pop, geen boekjes, geen blokkentoren. Vandaag brengen we bloemen naar je graf. En een cadeautje, dat wel. Want dat verdien je. Ieder jaar op deze dag zullen we jou een cadeau brengen, zullen we vieren dat je bij ons kwam.
Vandaag wil jouw broer een liedje voor je zingen, omdat je jarig bent. Hij wil dat jouw foto en jouw knuffel op een stoel gaan staan, zodat hij je toe kan zingen. Papa en mama zullen meezingen, gebroken, met tranen, maar stiekem geeft jouw broer je het allermooiste cadeau: hij viert jouw leven. Wat zijn papa en mama trots op jouw broer. Hij blijft jouw naam noemen, je blijft zijn kleine zusje en vandaag viert hij jouw leven.
Vandaag een jaar geleden veranderde onze wereld. Een golf van liefde benam ons de adem. De liefde die jij gaf was oneindig groot. Daar zijn we nog stil van. Je hebt iets veranderd in deze wereld. In ons leven, maar ook in het leven van een heleboel andere mensen. Je was zo puur, zo mooi en zo bijzonder. Je was er echt. Je maakte ons zielsgelukkig. Jij hebt ons voorgoed veranderd. Door jou is er een nieuwe dimensie aan ons leven toegevoegd. Vandaag vieren we jouw geboortedag; we vieren dat jij in ons leven kwam, we zullen genieten met verdriet in ons hart.
 |
You left your footprint in this world.
Foto: Mooiste Momenten Fotografie
|
Vandaag is het een speciale dag. Vandaag vieren we de liefde, vieren we het leven van het meisje dat alles veranderde. Je zult ons hele verdere leven met ons meegaan, iedere dag, elk moment. En ieder jaar zullen we jouw geboortedag vieren, zullen we stilstaan bij de oneindige hoeveelheid liefde die jij gaf, ook al verliet je ons veel te vroeg. Wij zullen jouw kaarsje op de taart uitblazen en met onze ogen dicht wensen dat we jou op een dag terug zien.
Liefs,
mama
vrijdag 7 december 2018
Herinneren
Ik ben jullie inmiddels wel een blog verschuldigd! Je kent het gevoel vast wel, dat de tijd sneller gaat dan je bij kunt houden. Dit jaar heb ik dat nog veel sterker dan voorheen.
Waar de dagen na het overlijden van Aimée voorbijkropen, terwijl we zochten naar een manier om de dag te overleven, werd ons leven in de afgelopen maanden toch langzaam wat normaler. Normaler inderdaad, niet normaal, daarvoor gebeurde er nog teveel. Maar ons leven werd wel normaler waar het onze agenda betrof. Steeds vaker deden we weer mee in het leven, konden we weer aanhaken bij diverse gelegenheden. We vierden vakanties, mijn boeklancering was een prachtig hoogtepunt. Heel langzaam raak ik zelfs gewend aan het feit dat we weer met zijn drieën zijn. Of nee, dat zeg ik verkeerd. Heel langzaam raak ik gewend aan het feit dat Aimée niet langer lijfelijk aanwezig is. Want we zijn niet met ons drieën, maar kunnen steeds een stukje meer vormgeven aan de plaats die ze in ons gezin inneemt. Af en toe leek in de afgelopen maanden het leven weer bedrieglijk normaal te worden. En ja, dat is een verademing! Maar ik zeg niet voor niets af en toe. Want er zijn ook momenten dat het helemaal niet normaal is. Dat het gemis keihard naar boven komt. Dat ik een enorme boosheid op voel komen. Dat ik de moed verlies om door te gaan. Maar ook een heleboel momenten waarop we samen weer kunnen lachen en genieten. Ik neem jullie vandaag in een paar van die momenten mee.
'Kijk, die baby is niet kapot!'
In oktober bleek er een heuse babyboom te zijn in onze familie- en vriendenkring (was het in januari echt zó koud?). We hadden ons er enigszins op voorbereid, en toch kwam de klap. Ik had het eerlijk gezegd niet verwacht. Het waren niet de eerste baby's die na Aimée geboren werden, en toch kwam het nu heftig binnen. Het was een confrontatie met onszelf, ons verdriet dwong ons om te zien waar de schoen nu precies wrong. We probeerden onze emoties te ontrafelen. We gunnen al deze mensen het geluk van zo'n prachtig wonder. We zijn ook heel blij voor al deze mensen. Maar de meeste baby's die in dit geval ter wereld kwamen, maakten een ander kindje grote broer of grote zus. We merken dat we die confrontatie heftig vinden. Het is een directe confrontatie met het verdriet van Julian, en dat is voor ons een hele zere plek. Ons eigen verdriet is pittig, maar dat kunnen we wel aan. Maar mijn moederhart bloedt als ik mijn kleine mannetje nog dagelijks oplossingen hoor aandragen om zijn zusje terug te krijgen. Geen moment hoort ze er voor hem niet meer bij, hij wil haar zo graag terug. Als ik dat kon doen... Als we Julian zijn kleine zusje terug zouden kunnen geven... Hij zou gillen van geluk, hij zou rondjes rennen en schreeuwen 'Aimée is er weer, papa, mama, kijk, ze doet het weer!' De verrukking zou te groot zijn voor zijn kleine lijfje, hij zou zijn armen en hoofd druk bewegen om uiting te geven aan zijn blijdschap. Maar het gaat niet. We kunnen hem niet datgene geven waar hij zo naar verlangd. We hebben hem uitgelegd dat het hartje van Aimée kapot is en dat ze daarom niet meer leeft. Bijna dagelijks draagt hij oplossingen aan, vraagt hij na het boodschappen doen of we even naar de begraafplaats kunnen, naar Aimée toe, om haar mandje op te graven. 'We kunnen haar niet meer opgraven Julian, dat gaat niet.' 'Jawel, graafmachine mee mama, mandje uithalen, Aimée uit mandje halen.' 'Maar lieverd, mama heeft toch verteld dat het hartje van Aimée kapot is? Aimée doet het niet meer, ze is gestorven en dat kunnen we niet meer veranderen.' 'Jawel mama, mama schroevendraaier meenemen en Aimée maken! Julian Aimée optillen mama!' Hij wil zo graag. De liefde voor zijn kleine zusje is groot. Met het Sinterklaasfeest zag hij hoe een klein meisje uit de Maxi Cosi getild werd en bij Sinterklaas gebracht werd. Ik zag zijn blik gaan. Zijn kleine vingertje schoot naar voren en zittend bij papa op schoot klonk het 'Kijk, die doet het wel!' Voor hem een simpele constatering van de feiten, voor ons steeds een zwaard door onze ziel. En door die ene opmerking wist ik waarom ik de kraambezoeken nu even niet aankan. De keiharde confrontatie dat ik mijn kleine mannetje zijn zusje niet meer terug kan geven valt me momenteel ontzettend zwaar.
"Ik zie opnieuw het onvermijdelijke afscheid dichterbij komen"
Het moest er eens van komen, al die mooie foto's van Aimée verdienen een fotoboek, waar we door kunnen bladeren. Lange tijd kon ik het niet, door haar foto's bladeren, maar na de boeklancering dacht ik dat er ruimte was, dat ik het aan zou kunnen. Wat valt het tegen. Met veel moeite heb ik de foto's geselecteerd die ik in het boek wil. Iedere foto vertelt een verhaal, iedere foto vertelt over een dierbaar moment, bij iedere foto voel ik weer even hoe perfect ze in ons leven paste. De foto's uitzoeken was één. Maar daarna moesten ze in een boek. Na een pagina of tien hield ik het voor gezien. Ik kon het niet. Met iedere pagina die ik vulde, hield ik minder foto's over. Iedere pagina zorgt ervoor dat het onvermijdelijke afscheid dichterbij komt. Toen hadden we nog maar drie weken... nog maar twee... nog maar één. Hier wisten we niet dat het de volgende dag voorbij zou zijn. Steeds zie ik het onvermijdelijke moment aankomen. Uiteindelijk besloot ik achteraan te starten. Het gaat nu iets beter, al is het boek nog lang niet af.
Herkenning en erkenning
Al snel na het overlijden van Aimée heb ik me aangemeld bij Lieve Engeltjes. Het is heel fijn om daar met andere mama's te mailen die weten hoe het is, leren leven met een onzichtbaar kind. Eens in de drie maanden brengen zij een digitaal magazine uit en in juni ben ik in het redactieteam gestapt. Afgelopen november besloten we een real life bespreking in te plannen. Daar zaten we, ergens midden in het land, in een restaurantje: vijf mama's die korter of langer geleden hun kindje los moesten laten. En dan gaat het midden in zo'n restaurant onafgebroken over onze kindjes, over de dingen waar we tegenaan lopen, over de opmerkingen van de mensen om je heen, over de houding van zorgprofessionals en uitvaartondernemers, over de houding van werkgevers. Zonder moeite deelden we alles, we vergaten de mensen aan de tafeltjes om ons heen en praatten eindeloos over onze kinderen en onze ervaringen. Het was een verademing, woordeloos begrepen worden, niets uit te hoeven leggen. Het was een warm bad. En o ja, we hebben uiteindelijk ook nog een heel productieve vergadering gehad ;-) Ben jij ook mama van een kind dat is overleden (in de zwangerschap, na de geboorte of op latere leeftijd) en vind jij het fijn om met andere moeders van gedachten te wisselen, dan is een groep als Lieve Engeltjes zeker aan te bevelen!
Onderhandelen
In de achterliggende weken heb ik voor het eerst kennisgemaakt met een nieuwe emotie rondom het overlijden van ons meisje, boosheid. Een boosheid die ik nog niet eerder zo voelde, maar die nu steeds harder naar boven duwt. Ik voel boosheid als ik haar kast opentrek en al die kleding zie die ze nooit heeft kunnen dragen. Ik voel boosheid als ik in de winkel op zoek ga naar kraamkadootjes en daar zulke leuke pakjes voor meisjes zie hangen die ik nooit meer hoef te kopen; verdriet en boosheid strijden om de eerste plaats. Ik onderdruk de neiging om met één armbeweging al die pakjes van het rek te sabelen. Boosheid duwt zich een weg naar boven als ik me afvraag waarom het leven door haar overlijden zo ingewikkeld geworden is. Voor het eerst komen er vragen naar boven, die op hun beurt weer zoveel emoties oproepen. Waarom hebben we niet een beetje meer geluk gehad? Had het echt niet anders gekund? Hebben we met het afscheid van Aimée ook afscheid genomen van de mogelijkheid om ooit nog een kindje in ons leven te ontvangen? Door de vragen merk ik dat ik nog steeds onderhandel met de dood. Regelmatig ben ik in discussie met de dood, vraag ik haar of ze geen andere keuze had kunnen maken, of ze niet wat langer had kunnen wachten, of ze me mijn meisje niet voor één dag terug wil geven, of... Maar ze reageert nooit en zwijgt als het graf. Dus heb ik mijn monoloog voortgezet en haar verteld hoe ik erover denk. Ik vind haar lelijk, oneerlijk, een ongenode gast en ronduit brutaal. Ze verdedigt zich niet. Ik weet dat ze door Aimée te halen onherroepelijk in mijn leven gekomen is en ik zal zoeken naar een manier waarop ik zo goed mogelijk met haar samen kan leven, maar ik heb besloten wel eerlijk tegen haar te blijven. Want ik mag haar niet, echt niet, dus voorlopig zit ik nog even mokkend naast haar op de bank.
Herdenken
Op 25 november hebben wij de eerste aftrap gehad naar een periode van herdenken en herinneren. 25 november is gedachteniszondag en daar werd de naam van ons meisje genoemd. In de dienst werd het prachtige nummer 'Laat Gaan' van Sjors van de Panne gedraaid, het lied dat wij draaiden in de afscheidsdienst. Het nummer is nog steeds actueel en we zijn dankbaar dat er mensen zijn waar we onvoorwaardelijk op terug mogen vallen en bij wie rouw eindeloos lang mag duren. Na de dienst voelde het alsof we ongetraind een marathon hadden gelopen, we hadden niet gedacht dat dit zo heftig zou zijn. En toch was het fijn. Dat haar naam genoemd werd, dat zij vanaf haar foto de volle kerk inkeek, dat ze er bij hoort, dat ze heel even weer zichtbaar is voor iedereen.
Het herdenken en herinneren gaat vanaf nu onafgebroken door. Iedere dag komen er nieuwe herinneringen naar boven. Aanstaande zondag mag ik iets over Aimée en over ons rouwproces delen bij een viering van Wereldlichtjesdag in Bathmen. Vorig jaar op diezelfde dag vierden we kerst met Julian, omdat de feestdagen als gezin er waarschijnlijk niet inzaten. Zo draait iedere dag de film opnieuw. Hoe we vorig jaar in die laatste weken toeleefden naar haar geboorte, met hoop in onze harten, maar ons bewust van de kans dat we haar los moesten laten. Wat zag ik ernaar uit om haar verder te leren kennen, om een gezicht te krijgen bij het meisje in mijn buik, want ik kende haar inmiddels al zo goed.
Langzaam komt die grote, bijzondere dag dichterbij. Op 16 december vieren we haar geboortedag, vieren we dat ze in ons leven kwam, zo klein en zo perfect, zo'n groot wonder. Maar hoe vier je een verjaardag zonder kind? Wij weten het ook niet. Wij weten alleen dat 16 december 2017 een prachtige dag was en ik ben ervan overtuigd dat we volgende week zondag zullen stralen door onze tranen heen. Want was ze mooi en wat was ze welkom. We zullen herinneringen ophalen en waarschijnlijk zullen we ieder moment van de dag weten wat er een jaar eerder gebeurde. Ik zal glimlachen als ik denk aan mijn gemopper op het moment dat de weeën besloten te zwijgen. Ik zal glimlachen als ik denk aan mijn kreet van blijdschap toen de eerste wee zich weer aandiende. Ik zal lachen en huilen als ik terugdenk aan die eerste ontmoeting met haar. Ik zal opnieuw voelen hoe ze daar voor het eerst in mijn armen lag, hoe ze haar diepblauwe ogen voor het eerst opende en hoe tevreden ze eruit zag, aangekomen op de enige juiste plek: bij papa en mama, thuis.
Na 16 december zal de film doorgaan, zullen we ons iedere dag tot in detail herinneren hoe het was, vorig jaar. Ik hoop dat we al die geluksmomenten óók opnieuw zullen voelen en regelmatig zullen zeggen 'Wat was het mooi hè, vorig jaar, wat waren we gelukkig hè?' De film vol herinneringen zal pas rond 20 januari eindigen, de dag dat we haar voor de allerlaatste keer zagen, de dag dat we haar het huis uitdroegen. En daarna zal voor ons het nieuwe jaar beginnen.
Terugschakelen
Al die herinneringen die boven komen drijven betekenen dat we moeten terugschakelen. We zijn een paar maanden teruggeworpen in de tijd. Concentreren en onthouden gaat ons momenteel heel moeilijk af. Organiseren gaat ook niet zo makkelijk. Plannen is een ramp. Gelukkig weten we door de ervaring in het afgelopen jaar dat meebewegen het beste werkt. Accepteren en meebewegen, leven per dag, we hoeven tenslotte alleen maar vandaag. Natuurlijk zijn we niet helemaal teruggeworpen in de tijd. Het terugschakelen gaat al veel makkelijker, we zijn er vaardiger in geworden om onze grenzen aan te geven en we herstellen inmiddels ook sneller na een emotionele dip. Het verdriet en de leegte slijten langzaam in. En straks zullen we weer ademhalen, als december en januari voorbij zijn en we weer verder gaan met ons leven. Maar deze maanden staan we even stil...
Waar de dagen na het overlijden van Aimée voorbijkropen, terwijl we zochten naar een manier om de dag te overleven, werd ons leven in de afgelopen maanden toch langzaam wat normaler. Normaler inderdaad, niet normaal, daarvoor gebeurde er nog teveel. Maar ons leven werd wel normaler waar het onze agenda betrof. Steeds vaker deden we weer mee in het leven, konden we weer aanhaken bij diverse gelegenheden. We vierden vakanties, mijn boeklancering was een prachtig hoogtepunt. Heel langzaam raak ik zelfs gewend aan het feit dat we weer met zijn drieën zijn. Of nee, dat zeg ik verkeerd. Heel langzaam raak ik gewend aan het feit dat Aimée niet langer lijfelijk aanwezig is. Want we zijn niet met ons drieën, maar kunnen steeds een stukje meer vormgeven aan de plaats die ze in ons gezin inneemt. Af en toe leek in de afgelopen maanden het leven weer bedrieglijk normaal te worden. En ja, dat is een verademing! Maar ik zeg niet voor niets af en toe. Want er zijn ook momenten dat het helemaal niet normaal is. Dat het gemis keihard naar boven komt. Dat ik een enorme boosheid op voel komen. Dat ik de moed verlies om door te gaan. Maar ook een heleboel momenten waarop we samen weer kunnen lachen en genieten. Ik neem jullie vandaag in een paar van die momenten mee.
'Kijk, die baby is niet kapot!'
In oktober bleek er een heuse babyboom te zijn in onze familie- en vriendenkring (was het in januari echt zó koud?). We hadden ons er enigszins op voorbereid, en toch kwam de klap. Ik had het eerlijk gezegd niet verwacht. Het waren niet de eerste baby's die na Aimée geboren werden, en toch kwam het nu heftig binnen. Het was een confrontatie met onszelf, ons verdriet dwong ons om te zien waar de schoen nu precies wrong. We probeerden onze emoties te ontrafelen. We gunnen al deze mensen het geluk van zo'n prachtig wonder. We zijn ook heel blij voor al deze mensen. Maar de meeste baby's die in dit geval ter wereld kwamen, maakten een ander kindje grote broer of grote zus. We merken dat we die confrontatie heftig vinden. Het is een directe confrontatie met het verdriet van Julian, en dat is voor ons een hele zere plek. Ons eigen verdriet is pittig, maar dat kunnen we wel aan. Maar mijn moederhart bloedt als ik mijn kleine mannetje nog dagelijks oplossingen hoor aandragen om zijn zusje terug te krijgen. Geen moment hoort ze er voor hem niet meer bij, hij wil haar zo graag terug. Als ik dat kon doen... Als we Julian zijn kleine zusje terug zouden kunnen geven... Hij zou gillen van geluk, hij zou rondjes rennen en schreeuwen 'Aimée is er weer, papa, mama, kijk, ze doet het weer!' De verrukking zou te groot zijn voor zijn kleine lijfje, hij zou zijn armen en hoofd druk bewegen om uiting te geven aan zijn blijdschap. Maar het gaat niet. We kunnen hem niet datgene geven waar hij zo naar verlangd. We hebben hem uitgelegd dat het hartje van Aimée kapot is en dat ze daarom niet meer leeft. Bijna dagelijks draagt hij oplossingen aan, vraagt hij na het boodschappen doen of we even naar de begraafplaats kunnen, naar Aimée toe, om haar mandje op te graven. 'We kunnen haar niet meer opgraven Julian, dat gaat niet.' 'Jawel, graafmachine mee mama, mandje uithalen, Aimée uit mandje halen.' 'Maar lieverd, mama heeft toch verteld dat het hartje van Aimée kapot is? Aimée doet het niet meer, ze is gestorven en dat kunnen we niet meer veranderen.' 'Jawel mama, mama schroevendraaier meenemen en Aimée maken! Julian Aimée optillen mama!' Hij wil zo graag. De liefde voor zijn kleine zusje is groot. Met het Sinterklaasfeest zag hij hoe een klein meisje uit de Maxi Cosi getild werd en bij Sinterklaas gebracht werd. Ik zag zijn blik gaan. Zijn kleine vingertje schoot naar voren en zittend bij papa op schoot klonk het 'Kijk, die doet het wel!' Voor hem een simpele constatering van de feiten, voor ons steeds een zwaard door onze ziel. En door die ene opmerking wist ik waarom ik de kraambezoeken nu even niet aankan. De keiharde confrontatie dat ik mijn kleine mannetje zijn zusje niet meer terug kan geven valt me momenteel ontzettend zwaar.
"Ik zie opnieuw het onvermijdelijke afscheid dichterbij komen"
Het moest er eens van komen, al die mooie foto's van Aimée verdienen een fotoboek, waar we door kunnen bladeren. Lange tijd kon ik het niet, door haar foto's bladeren, maar na de boeklancering dacht ik dat er ruimte was, dat ik het aan zou kunnen. Wat valt het tegen. Met veel moeite heb ik de foto's geselecteerd die ik in het boek wil. Iedere foto vertelt een verhaal, iedere foto vertelt over een dierbaar moment, bij iedere foto voel ik weer even hoe perfect ze in ons leven paste. De foto's uitzoeken was één. Maar daarna moesten ze in een boek. Na een pagina of tien hield ik het voor gezien. Ik kon het niet. Met iedere pagina die ik vulde, hield ik minder foto's over. Iedere pagina zorgt ervoor dat het onvermijdelijke afscheid dichterbij komt. Toen hadden we nog maar drie weken... nog maar twee... nog maar één. Hier wisten we niet dat het de volgende dag voorbij zou zijn. Steeds zie ik het onvermijdelijke moment aankomen. Uiteindelijk besloot ik achteraan te starten. Het gaat nu iets beter, al is het boek nog lang niet af.
Herkenning en erkenning
Al snel na het overlijden van Aimée heb ik me aangemeld bij Lieve Engeltjes. Het is heel fijn om daar met andere mama's te mailen die weten hoe het is, leren leven met een onzichtbaar kind. Eens in de drie maanden brengen zij een digitaal magazine uit en in juni ben ik in het redactieteam gestapt. Afgelopen november besloten we een real life bespreking in te plannen. Daar zaten we, ergens midden in het land, in een restaurantje: vijf mama's die korter of langer geleden hun kindje los moesten laten. En dan gaat het midden in zo'n restaurant onafgebroken over onze kindjes, over de dingen waar we tegenaan lopen, over de opmerkingen van de mensen om je heen, over de houding van zorgprofessionals en uitvaartondernemers, over de houding van werkgevers. Zonder moeite deelden we alles, we vergaten de mensen aan de tafeltjes om ons heen en praatten eindeloos over onze kinderen en onze ervaringen. Het was een verademing, woordeloos begrepen worden, niets uit te hoeven leggen. Het was een warm bad. En o ja, we hebben uiteindelijk ook nog een heel productieve vergadering gehad ;-) Ben jij ook mama van een kind dat is overleden (in de zwangerschap, na de geboorte of op latere leeftijd) en vind jij het fijn om met andere moeders van gedachten te wisselen, dan is een groep als Lieve Engeltjes zeker aan te bevelen!
Onderhandelen
In de achterliggende weken heb ik voor het eerst kennisgemaakt met een nieuwe emotie rondom het overlijden van ons meisje, boosheid. Een boosheid die ik nog niet eerder zo voelde, maar die nu steeds harder naar boven duwt. Ik voel boosheid als ik haar kast opentrek en al die kleding zie die ze nooit heeft kunnen dragen. Ik voel boosheid als ik in de winkel op zoek ga naar kraamkadootjes en daar zulke leuke pakjes voor meisjes zie hangen die ik nooit meer hoef te kopen; verdriet en boosheid strijden om de eerste plaats. Ik onderdruk de neiging om met één armbeweging al die pakjes van het rek te sabelen. Boosheid duwt zich een weg naar boven als ik me afvraag waarom het leven door haar overlijden zo ingewikkeld geworden is. Voor het eerst komen er vragen naar boven, die op hun beurt weer zoveel emoties oproepen. Waarom hebben we niet een beetje meer geluk gehad? Had het echt niet anders gekund? Hebben we met het afscheid van Aimée ook afscheid genomen van de mogelijkheid om ooit nog een kindje in ons leven te ontvangen? Door de vragen merk ik dat ik nog steeds onderhandel met de dood. Regelmatig ben ik in discussie met de dood, vraag ik haar of ze geen andere keuze had kunnen maken, of ze niet wat langer had kunnen wachten, of ze me mijn meisje niet voor één dag terug wil geven, of... Maar ze reageert nooit en zwijgt als het graf. Dus heb ik mijn monoloog voortgezet en haar verteld hoe ik erover denk. Ik vind haar lelijk, oneerlijk, een ongenode gast en ronduit brutaal. Ze verdedigt zich niet. Ik weet dat ze door Aimée te halen onherroepelijk in mijn leven gekomen is en ik zal zoeken naar een manier waarop ik zo goed mogelijk met haar samen kan leven, maar ik heb besloten wel eerlijk tegen haar te blijven. Want ik mag haar niet, echt niet, dus voorlopig zit ik nog even mokkend naast haar op de bank.
Herdenken
Op 25 november hebben wij de eerste aftrap gehad naar een periode van herdenken en herinneren. 25 november is gedachteniszondag en daar werd de naam van ons meisje genoemd. In de dienst werd het prachtige nummer 'Laat Gaan' van Sjors van de Panne gedraaid, het lied dat wij draaiden in de afscheidsdienst. Het nummer is nog steeds actueel en we zijn dankbaar dat er mensen zijn waar we onvoorwaardelijk op terug mogen vallen en bij wie rouw eindeloos lang mag duren. Na de dienst voelde het alsof we ongetraind een marathon hadden gelopen, we hadden niet gedacht dat dit zo heftig zou zijn. En toch was het fijn. Dat haar naam genoemd werd, dat zij vanaf haar foto de volle kerk inkeek, dat ze er bij hoort, dat ze heel even weer zichtbaar is voor iedereen.
Het herdenken en herinneren gaat vanaf nu onafgebroken door. Iedere dag komen er nieuwe herinneringen naar boven. Aanstaande zondag mag ik iets over Aimée en over ons rouwproces delen bij een viering van Wereldlichtjesdag in Bathmen. Vorig jaar op diezelfde dag vierden we kerst met Julian, omdat de feestdagen als gezin er waarschijnlijk niet inzaten. Zo draait iedere dag de film opnieuw. Hoe we vorig jaar in die laatste weken toeleefden naar haar geboorte, met hoop in onze harten, maar ons bewust van de kans dat we haar los moesten laten. Wat zag ik ernaar uit om haar verder te leren kennen, om een gezicht te krijgen bij het meisje in mijn buik, want ik kende haar inmiddels al zo goed.
Langzaam komt die grote, bijzondere dag dichterbij. Op 16 december vieren we haar geboortedag, vieren we dat ze in ons leven kwam, zo klein en zo perfect, zo'n groot wonder. Maar hoe vier je een verjaardag zonder kind? Wij weten het ook niet. Wij weten alleen dat 16 december 2017 een prachtige dag was en ik ben ervan overtuigd dat we volgende week zondag zullen stralen door onze tranen heen. Want was ze mooi en wat was ze welkom. We zullen herinneringen ophalen en waarschijnlijk zullen we ieder moment van de dag weten wat er een jaar eerder gebeurde. Ik zal glimlachen als ik denk aan mijn gemopper op het moment dat de weeën besloten te zwijgen. Ik zal glimlachen als ik denk aan mijn kreet van blijdschap toen de eerste wee zich weer aandiende. Ik zal lachen en huilen als ik terugdenk aan die eerste ontmoeting met haar. Ik zal opnieuw voelen hoe ze daar voor het eerst in mijn armen lag, hoe ze haar diepblauwe ogen voor het eerst opende en hoe tevreden ze eruit zag, aangekomen op de enige juiste plek: bij papa en mama, thuis.
Na 16 december zal de film doorgaan, zullen we ons iedere dag tot in detail herinneren hoe het was, vorig jaar. Ik hoop dat we al die geluksmomenten óók opnieuw zullen voelen en regelmatig zullen zeggen 'Wat was het mooi hè, vorig jaar, wat waren we gelukkig hè?' De film vol herinneringen zal pas rond 20 januari eindigen, de dag dat we haar voor de allerlaatste keer zagen, de dag dat we haar het huis uitdroegen. En daarna zal voor ons het nieuwe jaar beginnen.
Terugschakelen
Al die herinneringen die boven komen drijven betekenen dat we moeten terugschakelen. We zijn een paar maanden teruggeworpen in de tijd. Concentreren en onthouden gaat ons momenteel heel moeilijk af. Organiseren gaat ook niet zo makkelijk. Plannen is een ramp. Gelukkig weten we door de ervaring in het afgelopen jaar dat meebewegen het beste werkt. Accepteren en meebewegen, leven per dag, we hoeven tenslotte alleen maar vandaag. Natuurlijk zijn we niet helemaal teruggeworpen in de tijd. Het terugschakelen gaat al veel makkelijker, we zijn er vaardiger in geworden om onze grenzen aan te geven en we herstellen inmiddels ook sneller na een emotionele dip. Het verdriet en de leegte slijten langzaam in. En straks zullen we weer ademhalen, als december en januari voorbij zijn en we weer verder gaan met ons leven. Maar deze maanden staan we even stil...
donderdag 8 november 2018
Dansen en Rouwen
Vrijdag 2 november
Ik zit met buikpijn op de bank. Ik wil niet. Ik wil vanavond geen boek lanceren. Ik wil geen feestje, ik wil een deken om over mijn hoofd te trekken, ik wil de wereld buitensluiten. De tranen zitten hoog, maar het lukt me niet om ruimte te geven aan mijn verdriet. Onrustig loop ik heen en weer. Ik rommel wat achter mijn laptop, maar er komt niets uit mijn handen. Gefrustreerd sla ik de laptop met een harde klap dicht. De stoel schuift net wat harder dan nodig tegen mijn bureau en de gefrustreerde kreet echoot door het huis. Ik kan dit niet. Ik wil het vandaag niet. Maar er is geen weg terug, zoveel snap ik zelf ook nog wel.
Halverwege de ochtend komt Maurice thuis. "Gaat het wel?" "Mwoah, niet echt. Ik ben zo onrustig. Kunnen we alsjeblieft eerst naar Aimée toe?" Ik moet gaan, ik moet naar mijn meisje. Het is de enige plek waar ik nu wil zijn, bij haar. Bij haar is er ruimte voor mijn verdriet. Mijn telefoon gaat. Het is de redactie van Radio Oost. "Kun je zo even een interview geven over het verschijnen van je boek? Je wordt dan zo even gebeld door de presentator." Ik schakel. Ik schakel heel hard. Nog even de emoties wegdrukken, natuurlijk wil ik wat vertellen over mijn boek. Ik heb mezelf amper herpakt als de presentator belt. Zo goed en zo kwaad als het gaat vertel ik over mijn boek. Mijn hoofd zit nog tjokvol met emoties en de zenuwen gieren door mijn keel. Maar hé, gesprek overleefd. Weer wat geleerd.
Niet veel later sta ik alsnog bij haar graf. Het verdriet bulkt eruit, baant zich een weg naar buiten en ik huil tranen met tuiten. Ik draai op mijn telefoon het enige juiste liedje van vandaag:
Na de mooie woorden van de mensen die een eerste exemplaar in ontvangst nemen, is het tijd om de champagne te knallen. We toosten op het leven. Vandaag kan het. De avond ben ik begonnen met de volgende tekst: Er is een tijd om te lachen en een tijd om te huilen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen. Het komt uit een oeroud boek, maar is op deze dag ontzettend actueel. Vandaag komen al deze emoties samen. Dus met Aimée in ons hart knallen we de champagne open en vieren we het leven. Met een lach en een traan.
Er staat een flinke rij mensen voor de signeertafel. Al deze mensen nemen de moeite om een boek aan te schaffen, al deze mensen willen míjn krabbel in het boek. En dat terwijl ik al deze mensen zo dankbaar ben; voor hun steun, voor hun hulp, voor hun aanwezigheid, voor een berichtje, voor een kaartje. Wat een dag!
The day after
De dag erna sta ik weer met twee voetjes op de grond. Ik heb intens genoten, maar thuis is het vandaag net een beetje stiller dan andere dagen. De kamer van Aimée is net een beetje leger, ondanks alle boeken die er staan. Vandaag schreeuwt haar foto net iets harder. Mijn hoofd rust tegen de kast terwijl ik mijn vinger in de gipsafdruk van haar handje leg. "Wat word jij toch afschuwelijk gemist meissie..." De komende dagen ga ik tijd nemen, veel tijd. Want heel misschien begint de tocht zonder haar nu pas echt.
Meer weten over het boek? Kijk dan hier voor verkooplocaties of bestel 'm online!
Ik zit met buikpijn op de bank. Ik wil niet. Ik wil vanavond geen boek lanceren. Ik wil geen feestje, ik wil een deken om over mijn hoofd te trekken, ik wil de wereld buitensluiten. De tranen zitten hoog, maar het lukt me niet om ruimte te geven aan mijn verdriet. Onrustig loop ik heen en weer. Ik rommel wat achter mijn laptop, maar er komt niets uit mijn handen. Gefrustreerd sla ik de laptop met een harde klap dicht. De stoel schuift net wat harder dan nodig tegen mijn bureau en de gefrustreerde kreet echoot door het huis. Ik kan dit niet. Ik wil het vandaag niet. Maar er is geen weg terug, zoveel snap ik zelf ook nog wel.
Halverwege de ochtend komt Maurice thuis. "Gaat het wel?" "Mwoah, niet echt. Ik ben zo onrustig. Kunnen we alsjeblieft eerst naar Aimée toe?" Ik moet gaan, ik moet naar mijn meisje. Het is de enige plek waar ik nu wil zijn, bij haar. Bij haar is er ruimte voor mijn verdriet. Mijn telefoon gaat. Het is de redactie van Radio Oost. "Kun je zo even een interview geven over het verschijnen van je boek? Je wordt dan zo even gebeld door de presentator." Ik schakel. Ik schakel heel hard. Nog even de emoties wegdrukken, natuurlijk wil ik wat vertellen over mijn boek. Ik heb mezelf amper herpakt als de presentator belt. Zo goed en zo kwaad als het gaat vertel ik over mijn boek. Mijn hoofd zit nog tjokvol met emoties en de zenuwen gieren door mijn keel. Maar hé, gesprek overleefd. Weer wat geleerd.
Niet veel later sta ik alsnog bij haar graf. Het verdriet bulkt eruit, baant zich een weg naar buiten en ik huil tranen met tuiten. Ik draai op mijn telefoon het enige juiste liedje van vandaag:
"Op een dag als deze
had je moeten rennen vrij en blij
Je had erbij moeten wezen
Maar wie ontbreekt, dat ben jij"
-Joris Linssen & Caramba-
Het doet zoveel pijn. Ze had erbij moeten zijn vandaag. Ze had niet mogen gaan. Het doet zoveel pijn. Mijn lijf probeert het verdriet te verwerken, maar er is te weinig ruimte in mijn lijf voor zoveel verdriet. Mijn hart brandt, mijn borst krampt en ik voel een ontzettende pijn in mijn keel. Een pijn die ik alleen voel op momenten dat het net is alsof mijn meisje zojuist opnieuw haar laatste adem uitgeblazen heeft. En zo voelt het vandaag. Alsof we haar vandaag met het afsluiten van dit monsterproject een beetje opnieuw gaan begraven. Alsof ik opnieuw afscheid neem van een periode waarin ze even heel dichtbij was. Maar vandaag moet ik weer onder ogen zien dat ze er echt niet meer is. En dat ze nooit meer terugkomt. Die onomkeerbaarheid van dat lelijke woord: NOOIT. Aan haar graf huil ik al mijn verdriet eruit. Wat kan mij het schelen dat de mascara achter mijn oren zit en de snottebellen aan mijn mouw zitten. Dit heet rouwverwerking en we hebben nog een hoop verdriet om op te kauwen. Ik kniel bij haar neer. "Nou meissie, mama gaat het doen vanavond. Jouw verhaal mag de wereld in. De hele wereld mag weten hoe ontzettend geliefd jij bent en hoe wij iedere seconde van jou genoten hebben. Wat was jij het waard! Ik zal het ze stuk voor stuk duidelijk maken!" Als ik opsta, valt er een last van mijn schouders. Het is goed zo. We gaan het doen. Ik ben er klaar voor.
Boeklancering
Precies om acht uur stroomt de zaal vol. Bij de deur probeer ik iedereen persoonlijk te verwelkomen. Er komen zoveel lieve mensen voorbij. Ik voel me een beetje jarig vandaag, de ene na de andere bos bloemen, het ene na het andere cadeautje, wordt in mijn handen gestopt. Blijdschap en dankbaarheid begint te overheersen, wat is dit gaaf! Al deze mooie en lieve mensen die allemaal de moeite nemen om vanavond bij de boeklancering te zijn, daar word ik stil van! Net voor het begin krijg ik bijna een hartverzakking, het voelt alsof ik in een lift sta die ineens een vrije val maakt. Pal voor mijn neus staan totaal onverwacht de kindercardioloog en de neonatoloog uit het academische ziekenhuis! Ik had vandaag een heleboel mensen verwacht, maar dat deze drukbezette mensen de moeite nemen om in onze woonplaats bij de boeklancering aanwezig te zijn, dat maakt me heel klein! Zo bijzonder! Precies op tijd trappen we af. Heel even gieren de zenuwen door mijn keel, maar na een paar zinnen gaat het beter. Ik ben een schrijver, geen spreker, maar gelukkig lukt het. Natuurlijk is mijn boeklancering heel bewust op 2 november gepland. Vandaag is het Allerzielen. Vandaag staan we even stil, bij al die dierbaren die in het achterliggende jaar overleden zijn. Ons meisje is er daar één van. Geboren én overleden, in datzelfde jaar. Ik deel iets over de rouwverwerking, hoe we nog alle dagen kauwen op ons verdriet. Hoe het verwerken van het verlies van je kind die eerste maanden inderdaad een fulltimebaan is. Hoe de wereld langzaam verwacht dat je weer meedoet, terwijl jij nog aan het uitvinden bent wie je nu eigenlijk geworden bent zonder haar. En hoe we dat kunnen door al die mensen die ons in de achterliggende maanden ruimte hebben gegeven, met ons in de blubber zijn gaan zitten en ons overeind hielpen.
En natuurlijk vertel ik vanavond vooral over het prachtige boek dat er nu ligt! Een monsterklus was het! De meest gestelde vraag is toch wel "Heb je nu gewoon je blogs gekopieerd en geplakt?" Nou nee, dan had ik mijn boek ook wel in juni kunnen lanceren. Ik heb maandenlang geschrapt, herschreven, bijgeschaafd, hele nieuwe delen toegevoegd. Het verhaal heb ik uiteraard niet kunnen veranderen. Was het maar zo. Maar iedere zin is door mijn vingers gegaan, iedere zin is aangeraakt, gelezen, herlezen, aangepast. Vervolgens is iedere aangepaste zin herlezen door de redacteur, die het verhaal nog beter maakte. Slechts een paar blogs zijn in hun geheel opgenomen, al het andere is aangepast. Het was een emotionele klus, maar ik werd gedreven door een missie: de wereld moest weten van haar liefde. De wereld moest weten hoe ontzettend veel liefde zo'n heel klein meisje al kan geven. Het is gelukt. Het eindresultaat ligt er. En het allereerste exemplaar mag ik uitreiken aan de maatschappelijk werkster, die het hele traject met ons opgelopen is, wat een topper. Als iemand dit verhaal van binnenuit kent, is zij het wel. Het tweede (eerste) exemplaar is voor Stichting Hartekind. Met mijn boek hoop ik geld binnen te halen voor het fantastische werk wat deze stichting doet. Ieder jaar overlijden er nog 150 kinderen aan een hartafwijking. Dat betekent dat naast ons, nog 149 andere ouderparen dit jaar zo'n onnoemlijk groot verlies lijden. Dat nog 149 andere ouderparen hun leven voor altijd zien veranderen, dat nog 149 andere ouderparen dit afschuwelijke verdriet op hun pad krijgen. Dat is zo'n heftig besef. Als mijn boek een klein steentje bij kan dragen aan het werk van Stichting Hartekind, ben ik dankbaar.
Na de mooie woorden van de mensen die een eerste exemplaar in ontvangst nemen, is het tijd om de champagne te knallen. We toosten op het leven. Vandaag kan het. De avond ben ik begonnen met de volgende tekst: Er is een tijd om te lachen en een tijd om te huilen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen. Het komt uit een oeroud boek, maar is op deze dag ontzettend actueel. Vandaag komen al deze emoties samen. Dus met Aimée in ons hart knallen we de champagne open en vieren we het leven. Met een lach en een traan.
Er staat een flinke rij mensen voor de signeertafel. Al deze mensen nemen de moeite om een boek aan te schaffen, al deze mensen willen míjn krabbel in het boek. En dat terwijl ik al deze mensen zo dankbaar ben; voor hun steun, voor hun hulp, voor hun aanwezigheid, voor een berichtje, voor een kaartje. Wat een dag!
The day after
De dag erna sta ik weer met twee voetjes op de grond. Ik heb intens genoten, maar thuis is het vandaag net een beetje stiller dan andere dagen. De kamer van Aimée is net een beetje leger, ondanks alle boeken die er staan. Vandaag schreeuwt haar foto net iets harder. Mijn hoofd rust tegen de kast terwijl ik mijn vinger in de gipsafdruk van haar handje leg. "Wat word jij toch afschuwelijk gemist meissie..." De komende dagen ga ik tijd nemen, veel tijd. Want heel misschien begint de tocht zonder haar nu pas echt.
Meer weten over het boek? Kijk dan hier voor verkooplocaties of bestel 'm online!
woensdag 31 oktober 2018
Een storm aan emoties
Het is de hoogste tijd voor een update! Ik heb veel te lang geen blog geschreven. Via mijn social mediakanalen hebben jullie vast wel meegekregen waarom. In de afgelopen weken ben ik ontzettend druk geweest (en nog) om alles op tijd op orde te krijgen voor de verkoop van het boek Zwarte Roze Wolk - Over liefde en loslaten. Wat komt daar veel bij kijken!
Het was een heftige achtbaan aan emoties deze weken, deze maand. Heel even kreeg ik koudwatervrees ten opzichte van mijn boek. Wilde ik dit echt? Een echte weg terug was er al niet meer en eerlijk gezegd wist ik dat dit moment zou komen. Het is gewoon ontzettend spannend dat mijn verhaal nu écht 'op straat ligt'. Dat deed het door mijn blog natuurlijk al, maar het boek is uitgebreider en nog persoonlijker. Natuurlijk sta ik daar nog steeds volledig achter.
Het was een heftige achtbaan aan emoties deze weken, deze maand. Heel even kreeg ik koudwatervrees ten opzichte van mijn boek. Wilde ik dit echt? Een echte weg terug was er al niet meer en eerlijk gezegd wist ik dat dit moment zou komen. Het is gewoon ontzettend spannend dat mijn verhaal nu écht 'op straat ligt'. Dat deed het door mijn blog natuurlijk al, maar het boek is uitgebreider en nog persoonlijker. Natuurlijk sta ik daar nog steeds volledig achter.
Abonneren op:
Posts (Atom)